VAR: Ευχή ή κατάρα;
Έχουν ολοκληρωθεί ήδη πέντε αγωνιστικές στο πρωτάθλημά μας και ένας απ’τους μεγαλύτερους πρωταγωνιστές του είναι αναμφίβολα το VAR.
Θα πει κάποιος πως πρωταγωνιστές πρέπει να είναι οι ομάδες και οι παίκτες, όχι ένα μέσο και μάλιστα διαιτητικής φύσεως. Δίκιο θα έχει. Είναι αλήθεια όμως πως στο πρωτάθλημά μας, με βάση τα ελληνικά δεδομένα στα οποία διεξάγεται, του κάνει καλό το γεγονός πως το VAR είναι πρωταγωνιστής, ακόμα κι αν καμιά φορά εκθέτει τους χειριστές του.
Οι κακές του στιγμές...
Το VAR δεν μπήκε στη ζωή μας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Στην πρώτη κιόλας αγωνιστική υπήρξαν έντονα παράπονα για τη χρήση ή τη μη-χρήση του σε συγκεκριμένες φάσεις. Το τράβηγμα του Ελ Αραμπί στον Μπαράλες στο Ολυμπιακός – Αστέρας Τρίπολης ή αυτό του Νάστου στον Ιντέγε εντός περιοχής που ζήτησαν άνθρωποι του Άρη λίγο πριν τη λήξη του ματς με τον ΟΦΗ ήταν φάσεις που όχι μόνο δεν σφυρίχτηκαν απ’τους πρώτους διαιτητές του αγώνα, αλλά δεν τονίστηκαν ούτε κι από αυτούς του VAR. Φάσεις που επέφεραν «θύελλες αντιδράσεων» και διαμαρτυρίες από ομάδες. Τα πράγματα μάλιστα χειροτέρευσαν από την εικόνα με τα σουβλάκια στο Λαμία – Παναθηναϊκός, που έκανε το γύρο του κόσμου. Υπήρξαν κι άλλα σφυρίγματα και στη συνέχεια του πρωταθλήματος που επέφεραν αντιδράσεις, όμως αναφέρουμε ενδεικτικά κάποιες απ’τις πιο κραυγαλέες καθώς οι ομάδες πάντα θα θέλουν να προστατεύσουν τα συμφέροντά τους και πάντα θα ζητούν το κάτι παραπάνω. Αποτέλεσμα; Κριτική σε διαιτητές για την επιλεγμένη χρήση του VAR.
...οι καλές
Υπήρξαν και οι καλές στιγμές για το VAR. Ο νέος αυτός μηχανισμός έχει ήδη συνεισφέρει καθώς έχουν ήδη ακυρωθεί γκολ που πιθανότατα θα μετρούσαν, όπως αυτό του Μάνταλου στο ΑΕΚ-ΠΑΟΚ (οφσάιντ) ή αυτό του Γιαννούλη στο Παναθηναϊκός – ΟΦΗ (φάουλ). Μάλιστα έχουν μετρήσει και γκολ που πιθανότατα χωρίς τη χρήση VAR δε θα μετρούσαν όπως αυτό του Μάνου πάλι στο Παναθηναϊκός – ΟΦΗ, στο οποίο λανθασμένα σηκώθηκε το σημαιάκι του βοηθού. Το κάτι παραπάνω όμως συνέβη στο ματς Παναθηναϊκός – Ολυμπιακός, εκεί όπου οι «πράσινοι» έχουν κερδίσει πέναλτι στο 62ο λεπτό, ο Σα αποκρούει, αλλά ο διαιτητής δείχνει επανάληψη και κίτρινη κάρτα στον Πορτογάλο τερματοφύλακα, επειδή δεν πατούσε τη γραμμή του τέρματος. Όπως έδειξε το VAR ο διαιτητής είχε άδικο, πράγμα που δέχθηκε, απέσυρε την κίτρινη κάρτα και συνέχισε το παιχνίδι κανονικά. Αποτέλεσμα όλων αυτών; Λιγότερο αίσθημα αδικίας.
...και οι γκρίζες που πάντα υπάρχουν
Βέβαια υπάρχουν και οι αποφάσεις που μπαίνουν στην γκρίζα ζώνη, όπως για παράδειγμα το γκολ ισοφάρισης της ΑΕΚ στο 2-2 με τον ΠΑΟΚ ή του ακυρωθέντος γκολ του Μάνταλου στο ίδιο ματς. Αυτές οι περιπτώσεις, μαζί και με άλλες, χωρίζονται σε δύο κατηγορίες. Σε αυτές που δικαιολογούνται απ’τη φύση του αθλήματος και σε αυτές που αιτιολογούνται λόγω των χαμηλών υποδομών και τεχνογνωσίας που υπάρχει στο πρωτάθλημά μας.
Στην πρώτη περίπτωση, αποφάσεις σαν κι αυτές λαμβάνονται από τους ίδιους ανθρώπους, τους διαιτητές. Και είτε το θέλουμε είτε όχι στο ποδόσφαιρο θα υπάρχουν πάντα «γκρίζες» φάσεις, για τις οποίες θα διαφωνούμε και οι μεν θα λένε «παίζετε», ενώ οι δε «σφύρα το». Έτσι είναι η φύση του αθλήματος. Επιπλέον οι διαιτητές ως άρχοντες του αγώνα έχουν την ελευθερία να θέσουν το όριο της αυστηρότητάς τους, πράγμα που συχνά οδηγεί σε φάσεις που άλλες φορές θα σφυρίζονταν κι άλλες όχι, ανάλογα με τον εκάστοτε διαιτητή.
Στη δεύτερη περίπτωση, γίνεται όλο και πιο φανερό πια πως σε αρκετές περιπτώσεις δεν υπάρχει ξεκάθαρη εικόνα στο ριπλέι. Υπάρχουν περιπτώσεις που είτε οι κάμερες δεν είναι σωστά τοποθετημένες, ούτως ώστε να είναι ξεκάθαρες οι ευθείες του οφσάιντ, είτε οι γραμμές του οφσάιντ (που συνήθως είναι υπερβολικά μεγάλες σε πάχος για την ακρίβεια που χρειάζεται) δεν τοποθετούνται σωστά από τους υπευθύνους, επομένως τα ριπλέι δεν βοηθούν ούτε εμάς, ούτε και τους διαιτητές που θα τα συμβουλευθούν. Γίνεται φανερό πως υπάρχει αδυναμία κρίσης λόγω υποδομών σε περιπτώσεις που άλλοτε δεδομένα αποφασίζαμε κάτι, χωρίς δεύτερες σκέψεις.
Πιο ξεκάθαρη η πραγματικότητά μας
Κι αυτή είναι η πραγματικότητα που έχουμε σήμερα. Ένα μουδιασμένο ξεκίνημα και μια εικόνα που σταθεροποιείται με το πέρας του χρόνου. Είναι καλύτερη σε σχέση με προηγούμενες χρονιές; Η απάντηση είναι πιθανότατα ναι. Κι αυτό γιατί με την προσθήκη του VAR δεν μπήκε μόνο η τεχνολογία στο παιχνίδι, αλλά και κάποια επιπλέον μάτια. Ο μηχανισμός ελέγχεται από επιπλέον διαιτητές που συμβουλεύουν τους άρχοντες του αγωνιστικού χώρου και συνήθως ένα λάθος αποτρέπεται. Ακόμα κι αν κάποιος ασχοληθεί με τις κακές περιπτώσεις τις οποίες αναφέραμε στην αρχή, θα παρατηρήσει πως δεν έχουν να κάνουν με λανθασμένη χρήση της τεχνολογίας, αλλά με αποφάσεις μη-χρήσης της από τους διαιτητές που επέλεξαν να πάρουν πάνω τους την ευθύνη. Ακόμα κι αν υπάρξει κάποια λανθασμένη απόφαση, πλέον είναι πιο ξεκάθαρο στο μάτι του φιλάθλου πως τα μέσα που χρησιμοποιούμε καμιά φορά δεν επαρκούν προκειμένου να είναι ξεκάθαρη μια απόφαση. Ο φίλαθλος πλέον μπορεί να δεχτεί πως «δεν μπορούμε να έχουμε σωστή εικόνα, άρα δεν ξέρουμε» και να μην σκεφτεί για άλλη μια φορά πως «πάλι μας αδικούν». Κι αυτό γιατί θα υπάρξουν και φορές που κι ο ίδιος θα αισθανθεί δικαιωμένος από τη χρήση του VAR.
Το πρόσημο είναι (για την ώρα) θετικό
Για να μην παρεξηγηθώ, ούτε τους διαιτητές στοχεύουμε να απενοχοποιήσουμε , ούτε τασσόμαστε υπέρ της μόνιμης χρήσης της τεχνολογίας. Οι διαιτητές είναι άνθρωποι, σαφώς και θα κάνουν λάθος και μηχανισμοί όπως το VAR οφείλουν να χρησιμοποιούνται με μέτρο κι εκεί που πρέπει με βάση τους κανονισμούς. Υπάρχει όμως και μια πραγματικότητα κι αυτή δείχνει να αλλάζει. Δεν είναι μακριά ο καιρός που ομάδες και φίλαθλοι θεωρούσαν προδιαγεγραμμένο το πρωτάθλημα. Λίγο καιρό πριν, υπήρξαν αγώνες που σχεδόν σε κάθε απόφαση διαιτητή κάποια πλευρά θα διαμαρτυρόταν για αδικία κλπ. Σήμερα όμως η εικόνα που δημιουργείται δείχνει πως το ποιοι σφυρίζουν τα ματς έρχεται σε δεύτερη μοίρα, αρκεί να κάνουν σωστή χρήση του VAR. Σήμερα αυτό που εισπράττουμε είναι πως με την είσοδο του μηχανισμού αυτού, υπάρχει μια μικρή ασπίδα στο ίδιο μας το άθλημα και οι τόνοι μένουν χαμηλά, αφού έχει αυξηθεί ο έλεγχος των αποφάσεων.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε βέβαια πως είμαστε ακόμα στην αρχή. Αρχή και για τη Super League και για τη χρήση του VAR. Με ό,τι κι αν σημαίνει αυτό για το πολύπαθο ελληνικό ποδόσφαιρο.
